قسمت هایی از کتاب کتاب انرژی طبیعی و معماری بومی تالیف حسن فتحی ترجمه روهید نوینروز
نام کتاب: | کتاب انرژی طبیعی و معماری بومی |
نام نویسنده: | حسن فتحی |
مترجم: | روهید نوینروز |
انتشارات: | انتشارات کتاب فکرنو |
تعداد صفحات: | ۱۴۲ صفحه |
معرفی کتاب
صدها میلیون انسانِ دنیای امروز در خانههای فقیرانه، تحت شرایط آب و هوایی ناسازگاری زندگی میکنند که بر بدنهای گرسنهشان تا منتهای طاقت آدمی و بعضاً فراتر از آن سخت میگیرد. نداریِ این مردم شدیداً مانع برآورده کردنِ انرژیای میشود که برای تسویهٔ آب و هوای خانهٔ خود لازم دارند. این در حالی است که اجداد این انسانها قرنها در شرایط جویِ مشابهی در خانههای سنتیشان دوام آورده و ای بسا راحت زندگی کردهاند. آنها قادر به این زندگی بودند از آن رو که از انرژی بومیِ پیرامون خود بهره میگرفتند. بسیاری از جوامع سنتی در اقلیمهای سردسیر برای تامین گرمای مورد نیازشان متکی به هیزم و پسماندهای حیوانی بودند. اما مردم ساکن اقلیمهای گرم و خشک مشکل متفاوتی داشتند: درازیِ روز و کوتاهی شب، همراه با رطوبت اندک. برای حل مشکلات اقلیمی از این دست، به چیزی فراتر از هیزم نیاز است. راه حلهای پیدا شده متکی به انرژی خورشید و باد و همچنین ساختارها و فرمهای خلاقانه در معماری است که برای بهره گرفتن از همین انرژیهای طبیعی به کار بسته شدهاند. معماری بومی دنیای عرب و نواحی همجوار آن نه تنها این مسائل اقلیمی را حل کرده، بلکه این کار را با ترکیبی از زیبایی و کارکردهای فیزیکی و اجتماعی انجام داده است. کتاب پیش رو به توضیح برخی از ارکان این معماری بومی میپردازد که جوامع مذکور در طی نسلها برای فراهم آوردن خرداقلیمهای مطلوب از همین انرژیهای طبیعی به دست آوردهاند. احتمالاً به زعم حسن فتحی علمی کردن روشهای بومی در تنظیم شرایط محیطی مهمترین دستاورد کتاب است. چنین کوششی البته بسیار ستودنی است، خاصه از آن بابت که به رغم گذر دهها سال، همچنان پژوهشهای راهبردی برای امروزی کردنِ روشهای بومی و هماهنگ با اقلیم گرم و خشک انگشتشمارند. بحرانهای اقلیمی و اقتصادیِ اخیر در جهان نیز سبب شده است تا معماران بسیار بیشتر از گذشته در روشهای طراحی، ساخت و تعامل با مخاطب بازنگری کنند. با توجه به نسخهٔ منحصر به فردِ ایران از بحرانهای اقلیمی و اقتصادی، این بازنگری حال دیگر یک ضرورت به شمار میآید. اما فراتر از راهکارهای فنی برای چیره شدن بر شرایط خرداقلیمی، کتاب پیش رو مجموعهٔ قابل تأملی از یک روش اندیشه در معماری و طراحی است. فتحی سالها بر نسبت فرهنگ، زیباییشناسی، علوم طبیعی و تکنولوژی در معماری پژوهش کرده و کتاب پیش رو چکیدهای است از این مداقه. شایسته است بر این مطالعات نظری دقیقتر بیاندازیم.
با نگاه به آینده درمییابیم هر وضعیتی در مقطع زمانی خود تا حد زیادی معرف مرحلهٔ بعدیِ پیشرفت و تغییر است. به این ترتیب مشکلی با وضعیت حال حاضرِ معماری — یا به عبارتی معماریِ حقیقتاً معاصر — نخواهد بود. آینده خود از آن مراقبت خواهد کرد. اما متاسفانه این نه بر دوشِ معماری که وظیفهٔ معمار مدرن است علاجی پیدا کند. او باید معماری را از لحظهای که به حال خود رها شده از نو بسازد و بکوشد فاصلهٔ موجود تا توسعه را با تحلیلِ عواملِ تغییر پل بزند؛ فنون مدرن را که اجدادمان برای بهبود روشهای موثر بنا نهادند به کار گیرد و سپس راهحلهای جدیدی برای اغنای نیازهای مدرن بسازد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.